حال والیبال ایران این روزها خوب نیست. بیشتر جامعه ورزش امیدوار بودند تا
بلندقامتان والیبالیست ایران بتوانند با عملکردی درخشان در جام جهانی
والیبال، سهمیه حضور در مسابقات المپیک را کسب کنند. ولی بدون هیچ تردیدی
عملکرد ضعیف تیم اسلوبودان کواچ در ژاپن و شکست‌های سریالی تیم ملی، امید
والیبال‌دوست‌ها را ناامید کرده است.
تا جایی که امروز مردم عادی
هم متوجه ضعف‌های عمده در تیم و افت عجیب و غیر منتظره پدیده سالهای
گذشته والیبال جهان شده‌اند. امروز تیم ملی والیبال ایران بعد از پنج سال
درخشان و رو به رشد خود، در مسابقات جام جهانی 2015 که انتخابی المپیک نیز
محسوب می‌شود، چیزی برای عرضه ندارد و شکست پشت شکست تبدیل به امری عادی
برای این تیم شده است. شکست‌هایی که ماحصل آن باعث به وجود آمدن موج بزرگ
نگرانی بین مردمی شده است که در سالهای گذشته یاد گرفته‌اند دل‌شان به
افتخار آفرینی‌های تیم ملی والیبال خوش باشد.
جام واگنر و زنگ خطر جدی برای والیبال
تیم
ملی والیبال با هدایت کواچ اردوی بلندمدتی را در لهستان برگزار کرد و با
صلاحدید کواچ، تیم ب وارد مسابقات جام ملت‌های آسیا شد تا تیم ملی
بزرگسالان با قدرت بیشتری در جام واگنر و پس از آن در جام جهانی حاضر شود.
ایران اما آن صلابت همیشگی را نداشت و هر سه مسابقه این جام را به فرانسه،
لهستان و ژاپن به شکل ناخوشـایندی واگذار کرد. شکست مقابل ژاپن آن هم با
نتیجـه 3- صفر موضوعی نبود که بتوان به راحتی از آن عبور کرد حتی اگر کواچ
توجیه دوستانه بودن مسابقه را بهانه کند.
آغاز جام جهانی با شکست مقابل آرژانتین
ایران
با سه شکست وارد جام جهانی شد تا نخستین مسابقه‌اش را با آرژانتین خولیو
ولاسکو آغاز کند. شاگردان کواچ در جام جهانی قبلی به راحتی از سد این تیم
گذشته بودند و شناخت خوبی نیز از حریف خود به دست آورده بودند. ایران به
راحتی ست نخست را به نفع خود پایان داد. در ست دوم اما ولاسکو با دو تغییر
در بازیکنان پشت خط زن و قدرتی تیمش، روند مسابقه را به نفع تیمش عوض کرد
اما کواچ با همان ترکیب اولیه وارد میدان شد. ست دوم نیز با حساب 25-22 به
سود آرژانتین به پایان رسید. در آغاز ست سوم ولاسکو باز هم در امتیاز 9،
بازیکنان تعویضی را وارد زمین کرد اما کواچ باز هم دست به ترکیب خود
نمی‌زد. این ست با اشتباهات عبادی‌پور در دریافت به پایان رسید و در ست
چهارم باز هم روحیه تیمی ایران کاهش یافت و آرژانتین از این موضوع استفاده
کرد و در نتیجه این مسابقه با حساب 3-1 به سود شاگردان ولاسکو به پایان
رسید.
تونس و ونزوئلا حریفان تسکین بخش!
در
دیدار دوم اما تونس حریفی نبود که تیم ملی ایران را به دردسر بیندازد و
این مسابقه با حساب 3-1 به سود ایران به پایان رسید با این حال دادن یک ست
به حریف از نقاط ضعف ایران محسوب می‌شود. ونزوئلا حریف سوم ایران بود که
سرانجام تیم ملی موفق شد بدون دادن یک ست، سه امتیاز این مسابقه را از آن
خود کند. اما پس از این مسابقه بود که مشکلات تاکتیکی ایران بیش از پیش
نمایان شد.
باخت دوباره کواچ به آنتیگا
تیم
ملی والیبال دو ست را با اقتدار به سود خود تمام کرد. اما باز هم تغییر
تاکتیک از جانب سرمربی حریف و بی‌تفاوتی کواچ نسبت به این تغییرات باعث شد
تا شاگردان آنتیگا سه ست پشت سر هم پیروز شوند تا یکی از حساس‌ترین مسابقات
جام جهانی را نیز واگذار کنیم. عبادی‌پور و فرهاد قائمی دو بازیکنی که به
عنوان دریافت‌کننده ضعیف تیم ملی، همیشه به عنوان بازیکن هدف سرویس‌زن حریف
شناخته می‌شوند، در این مسابقه نیز اسیر سرویس‌های مهارنشدنی کورک شدند تا
عملکرد منفی آنها در دریافت بیش از پیش مشهود شود.
ایران - روسیه / نماد پیشرفت و درجا زدن روی نیمکت دو تیم
در
یک سال گذشته ایران پنج بار روسیه را شکست داده است. روسیه تنها تیمی در
دنیا بود که ایران تا سال 2014 موفق به شکست دادنش نشده بود اما با تغییر
نسل و البته جوانگرایی، ایران بهترین استفاده را کرد و پنج بار موفق به
شکست دادن قهرمان سابق المپیک شد. ولادیمیر آلنکو، سرمربی سابق زنیت کازان
روسیه باز هم هدایت تیم ملی کشورش را بر عهده گرفت و دعوت دو بازیکن 39
ساله و 33 ساله میانگین سنی تیمش را افزایش داد اما همین امرباعث شد تا این
تیم به روزهای اوجش بازگردد و پس از مدت‌ها سه امتیاز از ایران کسب کنند و
یک ست هم ندهند! موزیرسکی
قدرتی‌زن تیم ملی والیبال روسیه در حساس‌ترین
شرایط به یاری تیمش آمد و باعث شکست ایران شد. این دیدارحاوی نکات جالب
فنی است. جایی که امیر غفور به راحتی توسط مدافع مستقیمش از جریان مسابقه
خارج می‌شود چرا که تقریبا تمام مدافعان جام جهانی می‌‌دانند تمام آبشارهای
غفور در منطقه یک زمین حریف زده می‌شود و با هدایت دستان‌شان روی تور
می‌توانند به راحتی این بازیکن را دفاع کنند اما سرمربی تیم و بخش آنالیز
تیم ملی نسبت به همه این مسائل بی‌تفاوت است و به فکر تقویت و اصلاح این
موارد فنی نیست.
چرا ایران سراشیبی سقوط را پیش گرفته؟
تنها
کافی است نیمکت تیم ملی والیبال ایران را با سایر قدرت‌های جهانی قیاس
کنیم. برای موفق شدن باید الگوی مناسبی را انتخاب کرد و به همان مسیر رفت.
اگر به نیمکت تیم ملی والیبال لهستان نگاه کنیم، تفاوت فنی دو تیم کاملا
مشخص خواهد شد. آنتیگا در اکتبر ۲۰۱۳قرارداد سه سالهای را با تیم ملی
والیبال لهستان به امضا رساند و جایگزین آناستازی شد. آنتیگا که یکی از
بزرگ‌ترین بازیکنان دنیا محسوب و موفق شده بود به عنوان بازیکن، مدال برنز
قهرمانی جهان و دو قهرمانی اروپا و یک نایب قهرمانی لیگ جهانی را با تیم
ملی فرانسه کسب کند، در نخستین سال حضورش به عنوان سرمربی در لهستان ناکام
بود اما در سال دوم موفق شد این تیم را بعد از 40 سال و پس از شکست دادن
برزیل قهرمان لیگ جهانی کند. آنتیگای جوان اما چگونه تا این حد با تیم ملی
والیبال لهستان موفق است؟ رمز موفقیت او، دستیاری چون فلیپ بلین از فرانسه
است.
او که 11 سال سرمربی تیم ملی والیبال فرانسه بود، حاضر شد تا
دستیار آنتیگای جوان شود تا با کمک هم، والیبال لهستان را به روزهای خوش
گذشته برگردانند. فلیپ بلین را تئوریسین و احیا‌کننده والیبال فرانسه
می‌‌دانند و او به خوبی به کارش مسلط است. اگر به والیبال امروز ایران و
لهستان دقت کنید، تفاوت نیمکت دو تیم به راحتی مشخص می‌شود، جایی که کواچ
با چهره‌ای عبوس و پر استرس پس از ست سوم به فکر تعویض‌های بیهوده بود اما
آنتیگا با مشورت‌های پی‌در‌پی، بازی را در‌آورد و به راحتی دست کواچ را
خواند تا یکی از آسان‌ترین پیروزیهای 3-2 در تاریخ والیبال رقم بخورد!
کادر فنی ضعیف!
چورا،
دستیار صربستانی کواچ شاید در رویای خودش هم نمی‌دید روزی به عنوان مربی
در لیگ جهانی و جام جهانی روی نیمکت تیم ملی بنشیند و همین‌طور رحمان محمدی
راد که تنها به وظیفه‌اش در قالب یک مترجم به خوبی عمل کرده است اما در
تحلیل و آنالیز و مشورت دادن به کواچ پر استرس، کاملا عاجز است. کواچ به
خوبی از قرارداد ولاسکو با ایران مطلع بود به همین دلیل هیچ تفاوتی بین
قرارداد سرمربی فعلی تیم ملی با ولاسکو وجود ندارد. او به صورت ماهیانه
قرارداد بسته و تنها در صورتی حقوق دریافت خواهد کرد که در ایران یا در
اردوی مرتبط با تیم ملی حضور داشته باشد. زمانی که بازیهای بین‌المللی
تعطیل است، کواچ به کشور خود سفر کرده و هیچ کدام از مسابقات برگزار شده
لیگ را تماشا نمی‌کند، چون در زمان برگزاری این مسابقات او در کشور خود به
استراحت می‌پردازد.
عدم شخصیت کاریزماتیک کواچ باعث شده تا
بازیکنان نیز از این مساله سوءاستفاده کنند و سعید معروف علاوه بر
کاپیتانی، وظیفه کوچ کردن حین مسابقه را نیز بر عهده دارد، به همین دلیل او
در جام جهانی امسال با افت فاحشی رو‌به‌رو شده است. چیزی که مشخص است، این
نسل طلایی والیبال ایران تا دو، سه سال آینده کاملا تمام خواهد شد و در
هیچ پستی بازیکن جایگزینی به تیم ملی دعوت و شناسایی نشده است. باید دید
والیبال ایران پس از یک دهه موفقیت‌آمیز، باز هم به سراشیبی سقوط رفته است و
مجددا باید بردن مقابل هند و پاکستان را جشن بگیریم؟
کواچ کم‌کم
این نظریه را اثبات می‌کند که چهارم شدن تیم ملی در لیگ جهانی دو سال گذشته
به دلیل تاثیر ولاسکو بوده است. او همان تیم را هفتم لیگ جهانی کرد و در
جام جهانی اخیر نیز سه مسابقه از پنج دیدار را با شکست به پایان رساند.
شاید پس از سالها تغییرات زودهنگام در راه باشد!