نگاهی دوباره به تاریخچه آبی ترین تیم دنیا یعنی استقلال....

باشگاه پرطرفدار و مردمی استقلال یا تاج سابق در طول 66 سال فعالیت به افتخارات زیادی در جام تخت جمشید، لیگ دسته دو آزادگان، جام باشگاههای تهران، جام حذفی و به 2 عنوان قهرمانی در جام باشگاههای آسیا دست پیدا کرد.
در این مطلب به تأسیس، شروع فعالیت و فهرست افتخارات باشگاه استقلال می پردازیم:
66 سال گذشته و تأسیس دوچرخه سواران
در سال 1323 چهار جوان تصمیم گرفتند تا باشگاهی تاسیس نمایند. نام آنها میرزایی، نواب، خشایار و جانانپور بود. تصمیم آنها در چهارم مهر این سال عملی شد و باشگاه نیز خیابان فردوسی در نظر گرفته شد علاوه بر آنها خاکزاد، گیتی، گریش، کلانی، مهدیون و حسینی نیز دیگر اعضای باشگاه بودند که به دلیل علاقمندیشان به دوچرخه سواری نام باشگاه را ( دوچرخه سواران) نهادند. ابتدا تنها رشته فعال باشگاه دوچرخه سواری بود اما بعدها رشته های والیبال، پینگ پنگ، بسکتبال، وزنه برداری، کشتی، شنا و فوتبال نیز فعالیت خود را آغاز کرد، طی مذاکراتی که مسئولان باشگاه دوچرخه سواران با علی دانائی فرد مؤسس وقت باشگاه تور انجام دادند موافقت شد که باشگاه تور با نام دوچرخه سواران وارد عرصه رقابت در فوتبال شود.
دوچرخه سواران مثلث قدرت را مربع کرد
رقابت اصلی در فوتبال کشور تا پیش از سال 1325 بین 3 تیم دارایی، شاهین و سرباز بود اما با ورود تیم دوچرخه سواران که از همان ابتدا با پیراهن آبی وارد میدان شد، مثلث قدرت به مربع شد و قطب چهارم فوتبال نیز شکل گرفت. تیم دوچرخه سواران در سال 1325 و با حضور پرویز عمو اوغلی، گرائیلی، دانائی و سید آقا جلالی در هیئت مدیره تشکیل و روانه رقابتها شد، حاصل کار نایب قهرمانی در سالهای 25 و 26، نایب قهرمانی و قهرمانی جام حذفی در همان سالها بود.
نام تاج به میان آمد
در سال 1328 نام باشگاه دوچرخه سواران به تاج تغییر یافت و در همین سال قهرمان باشگاههای تهران شد به دلیل اهمیت باشگاه تاج از ردیف بودجه اختصاصی برخوردار شد، رنگ لباس باشگاه نیز پیراهن آبی با آستین سفید، شرت سفید و جوراب سفید بود، علی دانائی فرد برای تقویت این تیم، تیمهای تورج، افسر، دیهیم، کورش و اتم را تأسیس کرد، تاج در سراسر کشور گسترش یافت و در شهرهای اهواز و رشت بیش از دیگر نقاط ایران پایگاه مردمی یافت.
زمان شکوفایی تاج
اولین سفر خارجی باشگاه تاج به افغانستان بود که ثمره آن پیروزی 3 بر 2 تیم تاج شد، دهه 40 زمان شکوفایی باشگاه تاج بود، این تیم با تیم های خارجی چون: راپیدوین اتریش، تورپیدوی موسکو، اسپارتا پراک چک، دوسلدورف آلمان، کریستان پرو و تیم های دیگری از کشورهای برزیل، سوئیس، ترکیه، سوئد و آذربایجان بازی های دوستانه برگزار کرد که موجب شهرت بیشتر این باشگاه شد. در این دهه، باشگاه تاج با به خدمت گرفتن رایکوف یوگوسلاو تحولی شگرف در فوتبال استقلال و حتی ایران به وجود آورد. نسل ماندگار فوتبال ایران به خصوص استقلال، در این دهه شکل گرفت افرادی چون ناصر حجازی، منصور پورحیدری، نصر ا.. عبدالهی، پرویز قلیچ خانی، علی جباری، فرامرز ظلی، جلال طالبی، جواد قراب، غلامحسین مظلومی، عزت جانملکی، ایرج دانائی فرد، منصور رشیدی، حسن روشن و ... از جمله آنان بودند.
سال 49 و اولین قهرمانی در آسیا
در فروردین سال 1349 و در باشگاه لبریز از تماشاگر امجدیه ( شهید شیرودی)، تیم های تاج از ایران هاپوئل رژیم صهیونیستی فینال جام باشگاهای آسیا را برگزار کردند، در این دیدار تیم تاج تا دقیقه 83 یک بر صفر عقب بود که در این دقیقه غلام وفا خواه که به مرد جامها معروف بود، گل تساوی را وارد دروازه حریف کرد و کار به وقت اضافه کشیدکه تیم تاج با گل مسعود معینی مدافع پیش تاخته خود در وقت اضافه قهرمان آسیا شد.
ترکیب تیم تاج که قهرمان آن دوره شد عبارت بود از : ناصر حجازی، علی جباری، مهدی لواسانی، جواد ا.. وردی، کاروحق وردیان، مسعود معینی، غلامحسین مظلومی ،عزت جانملکی، جواد قراب، اکبر کارگرجم، علیرضا حاج قاسم، نصر ا...عبداللهی، مهدی حاج محمد، عباس مژدهی، منصور پورحیدری و مسعود مژدهی؛ یاران کمکی این تیم: غلام وفاخواه از عقاب و محمود خوردبین از پرسپولیس بودند و هدایت این تیم را نیز رایکوف یوگسلاو برعهده داشت.
بالاخره سال 57 آبی ها نام ثابتی پیدا کردند/ سال 70 و دومین قهرمانی در آسیا
با پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357 باشگاه تاج نیز برای سومین بار نام دیگری گرفت و آن چیزی نبود جز استقلال. این تیم پایتخت پس از یک بار قهرمانی آسیا در سال 49 یک بار دیگر در سال 1370 موفق شد جام قهرمانی باشگاههای آسیا را به روی سر ببرد؛ استقلال در فینال باشگاه های آسیا توانست تیم لیائولینگ چین را با نتیجه 2 بر 1 شکست دهد و جام را برای دومین بار به خانه بیاورد.در این دوره عبدالصمد مرفاوی آقای گل شد، مجید نامجومطلق تکنیکی ترین بازیکن، عباس سرخاب بهترین بازیکن و احمدرضا عابدزاده بهترین دروازه بان جام شدند. بازیکنان استقلال در این دوره عبارت بودند از: احمدرضا عابدزاده، حمیدرضا بابازاده، شاهرخ بیانی ،شاهین بیانی، فرشاد فلاحت زاده، رضا حسن زاده، مهدی فنونی زاده، امیر موسوی نیا، صادق ورمزیار، رضا نعلچگر، جعفر مختاری فر، امیر قلعه نویی، رضا احدی، میرشاد ماجدی، ایمان عالمی، عبدالصمد مرفاوی، عباس سرخاب، عبدالعلی چنگیز، مسعود غفوریهای اصل، ناصر عباسی، مرحوم امیر دولت آبادی، خسرو پارسا و مجید نامجو مطلق. یاران کمکی این تیم نیز سید علی افتخاری و سید مهدی ابطحی بودند؛ سرمربی: منصور پورحیدری.
7 مربی خارجی از بدو تأسیس
زدراکو رایکوف، ولادمیر جکیج، بونژاک، یوگنی سوکومور خوف، جکیچ دلیچ، لئونید بیلفسکی و رولند کوخ از جمله مربیان خارجی بودند که با استقلال کار کردند. در این میان رایکوف بیشترین سابقه حضوررا دارد که به مدت هشت سال مربی استقلال بود و طی این دوره با استقلال قهرمان ایران در سال 49، قهرمان جام میلزهند، دو دوره قهرمانی باشگاهای آسیا و قهرمانی جام اتحاد را در کارنامه خود دارد.
مربیان استقلال از آغاز تاکنون
مرحوم علی دانائی فرد، محمود بیاتی، مرحوم رسول مدد نوعی، محمد رنجبر، حشمت مهاجرانی، پرویز ابو طالب، مجتبی کرد نوری، کمائی، مرحوم جاهد، مصطفی شرکا، حسن حبیبی، حسن عضدی، رضوی، اصغر شرفی، کامبیز جمالی، محمد صلاحی، منصور پورحیدری، غلامحسین مظلومی، بیژن ذوالفقارنسب، ناصر حجازی، رضانعلچگر، عبداللهی، بهتاش فریبا، اصغرحاجیلو، حمید ملک احمدی، منصور رشیدی، جواد زرینچه، امیر قلعه نویی، صمد مرفاوی و پرویز مظلومی مربیانی بودند که که از بدو تأسیس تا کنون به عنوان سرمربی رهبری تیم را برعهده داشتند.
شایسته ترین ها و اولین های تاریخ 60 ساله باشگاه استقلال
گلزنان جام جهانی 1978 آرژانتین: ایرج دانائی فرد و حسین روشن هر دو در تیم استقلال بودند.
اولین گلزن ایرانی در جام جهانی: ایرج دانائی فرد.
اولین لژیونر: بیوک جدیکار (1336 به تیم ویکتوریا برلین).
اولین مربی: مرحوم علی دانائی فرد از سال 1325 تا سال 1348 به مدت 23 سال.
اولین آقای گل آبی پوشان در لیگ: غلامحسین مظلومی در اولین دوره تخت جمشید با 15 گل زده.
اولین کاپیتان: کامبیز جمالی
بازیکن تیم منتخب جهان:ایرج دانایی فرد.
پرافتخارترین مربی:منصور پورحیدری با بیش از 300 مسابقه و افتخار قهرمانی سال 90 باشگاههای آسیا.
بیشترین تعداد حضور: جواد زرینچه با 336 بازی طی 12 سال.
کوتاه ترین گل در دربی: علی سامره در ثانیه 37 بازی مقابل پرسپولیس.
پرجمعیت ترین بازی آسیا: استقلال ایران-جوبیلوایواتا ژاپن (با حضور 120 هزار تماشاگر در ورزشگاه آزادی فینال جام باشگاه های آسیا در سال 78 ).
بهترین بازیکن سال کشور بعد از انقلاب: علیرضا منصوریان1374 (گزینش بهترین بازیکن برای اولین بار مرسوم شد).
جوانترین مربی: صمد مرفاوی.
کلکسیون افتخارات باشگاه فوتبال استقلال
استقلال تهران تنها تیمی از ایران است که 4 بار به فینال جام باشگاههای آسیا رسیده است که 2 بار به مقام قهرمانی در سطح آسیا رسیده و از این حیث پر افتخارترین تیم ایران است به همین مناسبت 2 ستاره بر روی پیراهن استقلال درج گردیده که به افتخار این دو قهرمانی می‌باشد، استقلال در مسابقات سراسری لیگ 7 بار به مقام قهرمانی دست پیدا نموده‌است همچنین استقلال با 5 قهرمانی در جام حذفی و 3 نایب قهرمانی پرافتخارترین تیم در ایران در فتح این جام است همچنین تیم استقلال در مجموع با 2 قهرمانی 2 نایب قهرمانی و 1 سومی پر افتخارترین تیم در دوران لیگ برتر است.
فهرست افتخارات//
کشوری؛ جام تخت جمشید
قهرمانی (5 بار): 1385-1384، 1388-1387، 1353.
نایب قهرمانی (5 بار): 1380.
جام قدس/
قهرمان: 1368.
جام منطقه‌ای ایران/
قهرمانی: 1350.
لیگ دسته دو آزادگان/
قهرمانی : 1372.
جام حذفی/
قهرمانی (5 بار): 1357، 1374، 1379، 1380، 1387.
نایب قهرمانی (3 بار): 1378.
جام باشگاه‌های تهران/
قهرمانی (15): 1328، 1331، 1335، 1336، 1338، 1340، 1341، 1348، 1349، 1350، 1351، 1362، 1364، 1369 1373.
نایب قهرمانی (7): 1325، 1330، 1337، 1348، 1361، 1368، 1369.
جام‌حذفی باشگاههای تهران/
قهرمانی (4): 1326، 1330، 1337، 1339.
نایب قهرمانی (2): 1325، 1349.
عملکرد استقلال در بازی‌های بین‌المللی/
جام باشگاه‌های آسیا؛
قهرمانی (2): 91-1990، 1970.
نایب قهرمانی (2): 99-1998، 92-1991.
جام های غیررسمی/
پرچم ترکمنستان؛
قهرمانی: 1376.
جام بردولوی هند؛
قهرمانی: 1369.
جام میلز هند؛
قهرمانی (4): 1369، 1350، 1349، 1348.
جام بین‌المللی خزر؛
قهرمانی: 1376.
جام چهارجانبه کیش؛
قهرمانی: 1376.