میشائیل هنکه یکی از مربیان بزرگی است که تا به حال به ایران آمده. او از سطح اول فوتبال جهان یعنی بایرن‌مونیخ به ایران آمده، تیمی که سال‌ها در آن به عنوان دستیار اول اوتمار هیتسفلد روی نیمکت می‌نشسته و سال‌ها در دورتموند و چندین تیم دیگر نیز سابقه حضور داشته و حالا به عنوان مربی استقلال شناخته می‌شود. تأثیرگذاری هنکه در استقلال کاملاً مشخص است و او همراه با پرویز مظلومی و سایر مربیان، تیمی ساخته‌اند که مدعی اصلی قهرمانی محسوب می‌شود و هم‌اکنون صدرنشین است.
از رفتار این مربی آلمانی کاملاً مشخص است حاشیه‌ای ندارد و می‌خواهد فقط تمرکزش روی کاری که انجام می‌دهد، باشد. او اهل جنجال و سروصدا نیست و دوست دارد حرف خود را با عملکردش بزند که به نظر می‌رسد تا به حال هم موفق بوده است. وقتی خود مظلومی می‌گوید تمرینات را به هنکه می‌سپارد و خودش بیشتر مدیریت می‌کند، معنی‌اش این است که به دستیار آلمانی‌اش اعتماد کامل دارد و در کنار عملکرد ستاره‌های این تیم، با همین روش استقلال الان صدرنشین است. میشائیل هنکه ساعتی را مهمان ما بود تا درخصوص مسائل مختلف با هم صحبت کنیم. این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.
***
* طی این چند ماهی که از حضورتان در ایران می‌گذرد، از زندگی در تهران راضی هستید؟
بله، هم از نظر زندگی و هم از نظر ورزشی خیلی راضی‌ام. خوشبختانه تا اینجا که در کار ورزشی خوب عمل کرده‌ایم و تهران هم شهر بزرگ و شلوغی است که خوبی‌های زیادی دارد. البته پایتخت کشور شما هم مثل بسیاری دیگر از پایتخت‌ها شلوغ است و تا حدی هم ترافیک دارد اما در مجموع اینجا شرایط من خیلی خوب است.
*یادم هست وحید هاشمیان زمانی که در آلمان بازی می‌کرد و هرازگاهی به تهران می‌آمد، می‌گفت در ترافیک تهران نمی‌تواند رانندگی کند و ترجیح می‌دهد تاکسی بگیرد!
معمولاً شهرهای بزرگ و پررفت‌وآمد همین است و برای رانندگی در آنها باید کمی زمان بگذرد تا به شرایط عادت کنی.
*می‌توانید بگویید در موفقیت‌های این فصل استقلال چقدر خود را سهیم می‌دانید؟ در واقع چنددرصد از نتایج و صدرنشینی استقلال را می‌توان به نام میشائیل هنکه نوشت؟ با توجه به اینکه شما یک مربی مطرح و صاحبنام جهانی هستید.
فوتبال یک ورزش تیمی است. هر نتیجه‌ای که در آن به دست بیاید، حاصل کار همه گروه است. زمانی که یک تیم برنده می‌شود، کار مربی‌اش راحت‌تر است زیرا بازیکنان آرامش بیشتری دارند و خیلی راحت‌تر دستورات گروهی و برنامه‌های تمرینی را اجرا می‌کنند اما اگر تیم ببازد، کار تا حدی سخت می‌شود. اینکه الان استقلال در مسیر درست حرکت می‌کند و تا الان موفق بوده هم باعث راحتی بیشتر من می‌شود و فکرم را آسوده می‌کند.
*سؤالم را این‌طور می‌پرسم که تا چه میزان تجربیات و دانش شما که از سطح اول فوتبال جهان آمده، در استقلال و میان بازیکنانش پذیرفته می‌شود؟ در واقع چقدر استقلال حرفه‌ای است؟
همان‌طور که گفتم مهم‌ترین مسئله کار گروهی است. برای موفقیت یک تیم همکاری و هماهنگی همه بازیکنان و کادرفنی باید باشد تا نتیجه مورد نظر به‌دست بیاید. یکی از کارهایی که من در استقلال انجام می‌دهم، این است که روز بعد از هر بازی برای نفرات ذخیره تمرینات جدی دارم. فردای هر بازی، ذخیره‌ها به اندازه یک روز عادی تمرین می‌کنند. تیم 11 نفر نیست، بلکه 18 نفر است و الان این ذهنیت و روحیه وجود دارد که همه 18 نفر شانس دارند جزو ترکیب اصلی باشند و آنهایی که روی نیمکت می‌نشینند هم برای قرار گرفتن در ترکیب 11 نفره، خود را صاحب شانس بالا می‌دانند. آنها در طول هفته هم خیلی خوب تمرین می‌کنند تا روز بازی شانس قرار گرفتن در زمین را داشته باشند. شاید الان در تیم ما نفراتی مثل رحمتی، مجیدی، منتظری یا حنیف بیشترین بازی‌ها را انجام میدهند اما نفرات رزرو هم به اندازه آنها شانس دارند. این تفکر حرفه‌ای آرام‌آرام در حال انتقال است و بازیکنان فکر نمی‌کنند چون در ترکیب اصلی نیستند، مهم نیستند. در حال حاضر رقابت در استقلال بسیار بالاست و به عنوان مثال می‌توانم جواد شیرزاد را نام ببرم که خیلی خوب و باانگیزه تمرین می‌کند. الان این ذهنیت در استقلال جا افتاده که هرکس در تمرینات بهتر باشد و خودش را ثابت کند، می‌تواند بازی کند. شاید ابتدای فصل، بازیکنان ذخیره فکر می‌کردند وقتی به زمین نمی‌روند، پس چرا باید سخت تمرین کنند. همه تلاش من این بود که نشان دهم شاید یک بازیکن برای مدتی به میدان نرود اما همواره این شانس برای او مهیاست که در تمرینات خودش را نشان بدهد تا به ترکیب برسد و خوشبختانه این ذهنیت الان در استقلال جا افتاده. همان‌طور که گفتم شاید در ابتدای حضورم عوض کردن این ذهنیت کمی سخت بود اما حالا این تفکر قدیمی از ذهن بازیکنان بیرون رفته. باور کنید نمی‌خواهم از خودم تعریف کنم و اصلاً چنین آدمی نیستم و فقط آن چیزی که حقیقت است را می‌گویم. من هر روز کنار تیم هستم و کار بازیکنان را می‌بینم به همین دلیل می‌گویم توانایی و پتانسیل همه بازیکنان ما بیشتر از این است و آنها می‌توانند بازی‌های بهتری را هم از خود نشان دهند. ما تا الان خیلی خوب نتیجه گرفته‌ایم و در تمرینات هم روز به روز کیفیت بهتری پیدا می‌کنیم.
*می‌خواهیم بحث را عوض کنیم. این سؤال را می‌پرسم که شما بعد از چندین سال حضور در سطح فوتبال آلمان، آیا دیدید در بایرن‌مونیخ با آن همه ستاره و ملی‌پوش، یک بازیکن شما علیه سرمربی تیم‌تان بدترین مصاحبه را انجام دهد و بگوید ما روی کار فردی بازیکنان گل می‌زنیم و سرمربی هیچ‌کاره است؟ مجتبی جباری را می‌گویم.
بله، منظور شما به مجتبی است و واقعیت این است که از نظر حرفه‌ای چنین مصاحبه‌ای نباید انجام شود. هر باشگاهی هم بود، طبیعی بود عکس‌العمل نشان دهد که باشگاه استقلال هم این کار را انجام داد. با شناختی که من از مجتبی دارم، می‌توانم به طور صددرصد بگویم منظور او چیزی نبوده که گفته. شاید اگر این مسئله خیلی زود جمع نمی‌شد، برای تیم مشکل هم به وجود می‌آمد که خوشبختانه این‌طور نشد. می‌خواهم یک مثال برایتان بزنم. اگر یک بازیکن در ورزش انفرادی مثل تنیس چنین حرفی بزند، فقط خودش به حاشیه می‌رود زیرا یک نفر است اما ما تیم هستیم. البته باز هم می‌گویم منظور جباری چیزی نبود که بعد از بازی به زبان آورد و از روی ناراحتی آن‌طور مصاحبه کرد.
*در ایران، بارها مدیران ورزشی، خبرنگاران و گزارشگران را متهم کردند که نباید بلافاصله پس از پایان بازی با بازیکنان و مربیان مصاحبه کنند. آیا در فوتبال آلمان هم بعد از اتمام یک مسابقه، کنار زمین با مربیان و بازیکنان مصاحبه می‌شود؟
اگر از نظر یک باشگاه به این سؤال نگاه کنیم، طبیعی است که هیچ باشگاهی دوست ندارد بازیکنان و مربیانش بلافاصله بعد از پایان بازی رودرروی خبرنگاران و گزارشگران قرار بگیرند. من نمی‌دانم شرایط در فوتبال ایران چطور است اما در فوتبال آلمان، شبکه‌های تلویزیونی پول زیادی به باشگاه‌ها می‌پردازند و طبیعی است بخواهند با پایان بازی، از بازیکنان مصاحبه بگیرند. چون تلویزیون پول زیادی می‌دهد، انتظار مصاحبه سریع بعد از بازی را دارد اما شرایط ایران را نمی‌دانم. بهتر بود به جباری گفته می‌شد مصاحبه نکند اما حالا این اتفاق افتاده و دیگر جای برگشت نیست. باید از این به بعد حواسمان باشد تا چنین مسائلی پیش نیاید. من مجتبی را می‌شناسم، او بازیکن بسیار خوبی است و صددرصد خودش متوجه شده چه اشتباهی انجام داده. مجتبی در آن لحظاتی که مصاحبه کرد، احساسی بود اما دیدیم که بعداً متوجه شد نباید آن حرف‌ها را می‌زده. من مجتبی جباری را واقعاً دوست دارم و او بازیکن خیلی خوبی هم هست که در این فصل بسیار تأثیرگذار بوده.
*در یک مسابقه لیگ قهرمانان اروپا، آرین روبن به تعویض خود معترض شد و لوئیز ونگال او را دو بازی به خاطر همین کارش نیمکت‌نشین کرد. آیا در فوتبال آلمان این تفکر مثل فوتبال ما وجود ندارد که بازیکن متخلف را باید برگرداند، چون باشگاه متضرر می‌شود؟
اینجا هم باشگاه تصمیم گرفت جباری را جریمه کند اما این مسائل همه جای دنیا هست، حتی اروپا. اگر در فوتبال آلمان هم بازیکنی به مربی‌اش معترض شود، طبیعی است باشگاه او را جریمه می‌کند.
*بستن بازوبند کاپیتانی روی دستان اسماعیل شریفات، در مسابقه روز جمعه مقابل پرسپولیس را کار حرفه‌ای می‌دانید؟
ممکن است در فوتبال اروپا هم چنین اتفاقی بیفتد اما به نظر من کاری که مجیدی انجام داد،یک حرکت زیبا بود. او کاپیتان است و چنین اختیاراتی دارد. یک بازیکن ذخیره، داخل زمین آمده و یک گل بسیار زیبا هم زده و کاری که مجیدی انجام داد، باعث افزایش روحیه و انگیزه شریفات شد. می‌توانم بگویم حرکت مجیدی در دادن بازوبند به شریفات، یک حرکت انسانی و شایسته بود که هیچ اشکالی نداشت. اگر چنین اتفاقی در فوتبال اروپا هم بیفتد، بسیار زیبا و مثبت است. او احترام خود را به هم‌تیمی‌اش جوانش نشان داد.
*یک سؤال دارم که شاید عجیب به نظر برسد؛ می‌خواهم بدانم بر فرض آقای هنکه برای فصل آینده راهی تیم پرسپولیس شده و مربی این تیم است. نوبت به مسابقه استقلال و پرسپولیس رسیده و شما باید استقلال را آنالیز کنید. در مورد نقاط قوت استقلال چه می‌توانید بگویید؟
ما الان یک تیم بسیار خوب هستیم. اگر از عقب بخواهم بگویم، مهدی رحمتی را داریم که بازیکن بسیار خوب و تأثیرگذاری است و دروازه‌بان هم نقش بسیار مهمی در تیم دارد. حنیف و پژمان را در دفاع داریم، کیانوش، جباری و آندو. در خط حمله هم فرهاد مجیدی خیلی خوب است. همه تیم ما در حال حاضر هماهنگ و مثمرثمر هستند. یکی از نقاط قوت بزرگ استقلال این است که بازیکنانی با خصوصیات مختلف را کنار هم دارد و همه آنها کارآمد هستند و در کنار یکدیگر بهترین بازی‌ها را ارائه میدهند. حالا که در مورد پرسپولیس صحبت کردید، باید بگویم این تیم بازیکنان بسیار خوبی دارد که بدشانسی آورده.
*در بسیاری از تیمهای بزرگ دنیا مثل رئال‌مادرید و بارسلونا، همه دروازه‌بان اول تیم را می‌شناسند و کمتر اسمی از دروازه‌بان دوم به میان می‌آید. از نظر شما، این یک مسئله مثبت است که در استقلال هم فاصله میان گلر اول و دوم زیاد است یا یک عیب به حساب می‌آید؟
من خیلی خوشحالم که مهدی رحمتی در استقلال حضور دارد. او نقش مهمی در تیم ما دارد و به عنوان یک مربی، فکر می‌کنم این مهم باشد که از ابتدا بدانیم چه کسی دروازه‌بان اول است تا بتوانیم روی او برنامه‌ریزی کنیم. این خیلی خوب است که مدیر باشگاه قبل از شروع فصل، مهدی رحمتی را به استقلال آورد و باید بگویم او یکی از بهترین‌های ایران و آسیاست که حتی می‌تواند در تیمهای خارجی هم بازی کند. رحمتی باهوش است و عقب زمین ما را خیلی خوب سازماندهی می‌کند و خیال مربیان از این بابت راحت است. دروازه‌بان دوم استقلال هم هادی زرین‌ساعد است که هر روز تمرینات بسیار خوبی انجام می‌دهد و از رحمتی چیزهای جدید یاد می‌گیرد. زرین‌ساعد هم گلر خیلی خوبی است اما فکر می‌کنم این خیلی عالی است که رحمتی را داریم.
*کادرفنی استقلال تا به حال به روزهای بدون مهدی رحمتی فکر کرده؟
باز هم می‌گویم از بودن مهدی رحمتی خیلی خوشحالم. او توانسته تا به حال چند امتیاز برای ما بیاورد و برایش آرزوی سلامتی و دوری همیشگی از مصدومیت را دارم. تا وقتی رحمتی هست، به روزهای بدون او فکر نمی‌کنیم!
*راستی از مصاحبه قبلی که به خبرورزشی آمدید، راضی بودید؟
بله، کاملاً راضی بودم.
* در ایران می‌مانید؟
قرارداد من با باشگاه استقلال دوساله است و بعد از پایان سال اول به شرط توافق طرفین، می‌تواند تمدید شود. من از شرایطم در باشگاه استقلال راضی و خوشحالم.
*با این حساب خودتان تمایل به ماندن برای فصل آینده دارید.
اینکه الان ما صدر جدول هستیم، خیلی خوب است. هر روز که به تمرین می‌روم، می‌بینم بازیکنان بسیار شاداب و باانگیزه هستند تا چیزهای جدید یاد بگیرند و این خیلی خوب است. من یک مربی حرفه‌ای هستم و دوست دارم اگر در تیمی مشغول به کار می‌شوم، از تجربیات و آن چیزی که بلد هستم، استفاده شود تا بتوانم تأثیرگذار باشم زیرا این مسئله برایم خیلی مهم است. اگر اجازه بدهید، دوست دارم اینجا از زحمات آقای فتح‌ا...زاده تشکر کنم زیرا ایشان واقعاً برای تیم زحمت می‌کشد. امیدوارم بعد از تعطیلات نیم‌فصل، کمپ اختصاصی باشگاه که او برایش خیلی زحمت کشیده، آماده شود. من شنیده‌ام برای حل مسائل مالی باید از دولت کمک گرفته شود و خواهشم این است که به این تیم بزرگ با این همه تماشاگر کمک مالی کنند. استقلال از هواداران بسیاری بهره می‌برد و پتانسیل فراوانی دارد بنابراین واقعاً حیف است که به خاطر مشکلات مالی لطمه بخورد. تماشاگران ما در سرمای زمستان و گرمای تابستان از تیم محبوب‌شان حمایت می‌کنند و به ورزشگاه می‌آیند پس می‌خواهند تیمشان روزهای خوبش را ادامه دهد. مسائل مالی می‌تواند روی کیفیت تیم تأثیر منفی زیادی بگذارد و ذهن بازیکنان را از تمرین و مسابقه منحرف کند. یکی از فواید حل مشکلات مالی، این است که کمپ باشگاه هرچه زودتر آماده می‌شود و ما خیلی بهتر تمرین می‌کنیم و به عنوان مثال اگر باران یا برف بیاید، خیالمان بابت زمین تمرین راحت است. برطرف شدن نگرانی مالی می‌تواند در موفقیت استقلال در آسیا هم تأثیرگذار باشد و این چیزی است که در مورد مشکلات مالی می‌توانم بگویم.
*جالب است که شما بعد از چند ماه حضور در ایران، با این مسائل و مشکلات به خوبی آشنا شده‌اید. سؤال بعدی این است که در فوتبال ما، بارها دیده شده که مربیان باشگاهی نسبت به برنامه تیم‌ملی معترض شده و می‌گویند بعد از اردو‌های تیم‌ملی، بازیکنانمان را خسته یا مصدوم تحویل می‌گیریم. در فوتبال آلمان هم چنین چیزی وجود دارد؟
بله، در فوتبال آلمان و اروپا هم این مسئله دیده می‌شود. به عنوان مثال می‌توانم از بایرن‌مونیخ نام ببرم. این تیم بازیکنان ملی‌پوش زیادی از کشور‌های مختلف داشت از جمله برزیل. بارها شد که بازیکنان ما برای مسابقات ملی‌شان ساعت‌ها پرواز می‌کردند و یا مصدوم می‌شدند. این مشکل در ایران خیلی کمتر است زیرا همه ملی‌پوشانش از یک کشور هستند اما در بایرن، ما از کشور‌های مختلف ملی‌پوش داشتیم. اولی هوینس هم با فدراسیون فوتبال آلمان سر این موضوع مشکل داشت و هنوز هم این مسئله برای تیم‌هایی که ملی‌پوشان زیادی دارند، وجود دارد اما چند سالی است که کمتر شده و فدراسیون‌ها بیشتر با باشگاه‌ها همکاری می‌کنند.
*در مورد موضوع‌های زیادی صحبت کردیم به جز دربی جمعه گذشته، مسابقه‌ای که استقلال پیروزی مقتدرانه‌ای به دست آورد و راهی مرحله بعدی جام‌حذفی شد تا حمید استیلی از پرسپولیس کنار برود!
من می‌دانستم بازی سختی است و این احتمال وجود دارد که کار به وقت اضافی و حتی پنالتی کشیده شود. اگر بخواهید نود دقیقه قانونی را در نظر بگیرید، باید بگویم تقریباً بازی مساوی بود زیرا هم ما موقعیت گل داشتیم و هم پرسپولیسی‌ها. هر دو تیم می‌توانستند به گل برسند و فوتبال پایاپایی دیدیم. پرسپولیس نسبت به استقلال مشکلات زیادی داشت اما با انگیزه زیادی مقابل ما قرار گرفت و نود دقیقه هم خودش را خوب حفظ کرد اما یک طرف دیگر موضوع، وقت‌های اضافی بود که استقلال به دلیل داشتن اعتماد‌به‌نفس و آمادگی جسمانی بالا، توانست 3 گل به ثمر برساند و برنده شود. این خیلی خوشایند است که یک تیم در وقت‌های اضافی 3 گل بزند و نشان می‌دهد استقلال واقعاً قدرتمند و آماده است که باید از زحمات بازیکنان که خیلی تلاش کردند، تشکر کنم.
*این برتری در زمان‌های تلف شده، بیشتر به خاطر برتری تاکتیکی بود یا آمادگی جسمانی بهتر؟
برای ما مسئله مهم، این بود که بتوانیم گل بزنیم که زدیم. گل اول جباری، شرایط مسابقه را تا حد بسیاری تغییر داد زیرا ترس از باخت دوباره، سراغ پرسپولیس رفت و آنها را از نظر روحی تحت فشار قرار داد. آنها برای اینکه نبازند، می‌خواستند حمله کنند و دچار استرس شدند اما از طرف مقابل، فشاری که در طول نود دقیقه روی تیم ما وجود داشت، برداشته شد و بازیکنان با خیال راحت مسابقه را ادامه دادند. گل دوم را هم خیلی خوب زدیم و کامل به بازی مسلط شدیم تا اینکه گل سوم هم روی یک ضد‌حمله کلاسیک به ثمر رسید. تیم ما از نظر بدنی خیلی خوب در 120 دقیقه دوام آورد و کیفیت بالای خودش را نشان داد.
*در مورد پرسپولیس هم صحبت کنید که این روز‌ها با مشکلات بسیاری دست‌وپنجه نرم می‌کند؟
باید بگویم خیلی خوشحالم که 2 باشگاه بزرگ، پرطرفدار و پرافتخار به نام‌های استقلال و پرسپولیس در ایران وجود دارند. این برای فوتبال ایران خیلی خوب است و باید سپاهان را هم به این 2 تیم اضافه کنم. امیدوارم پرسپولیس هرچه زودتر به شرایط مطلوب برسد و از حضور در تیم بزرگ استقلال هم بسیار خوشحالم.
*این روز‌ها به نظر می‌رسد روزهای خوبی برای میشائیل هنکه است زیرا همه تیمهای شما می‌برند و شرایط خوبی دارند. بارسلونا، استقلال، بایرن‌مونیخ و دورتمند!
(با خنده) بله، همینطور است. من در استقلال مربی هستم و طبیعی است که از پیروزی‌ها و صدرنشینی این تیم بسیار خوشحال باشم. بارسلونا و بایرن‌مونیخ هم در کشور‌های خودشان صدرنشین هستند و دورتمند هم که در لیگ آلمان بعد از بایرن دوم است. امیدوارم این روزهای خوب همچنان ادامه پیدا کند! (با خنده)
*در مورد ال‌کلاسیکو هم صحبت کنید، چرا زور رئال مادرید در خانه‌اش هم به بارسلونا نمی‌رسد؟
فکر می‌کنم دلیل اصلی‌اش هماهنگی بسیار بالا و خوب نفرات بارسلونا نسبت به رئال است. بازیکنانی مثل ژاوی، اینیستا و مسی سال‌هاست که کنار هم بازی می‌کنند و خط دفاع بارسلونا هم خیلی خوب است. درست است که بارسلونا توانسته رئال را ببرد، اما این تضمینی برای قهرمانی نیست و هنوز راه طولانی‌ای تا پایان فصل مانده. به نظر من هماهنگی و تأثیرگذاری بازیکنان بارسلونا بسیار خوب است. شاید خیلی‌ها بگویند رونالدو از مسی بهتر است اما من چنین نظری ندارم و معتقدم مسی بهترین است. برتری بارسلونا به دلیل فوتبال تیمی و گروهی است که ارائه می‌دهد. آنها خیلی خوب توپ را به حرکت درمی‌آورند و فوتبال هماهنگ و گروهی فوق‌العاده‌ای را به نمایش می‌گذارند، ضمن اینکه از نظر فردی هم در سطح بسیار بالایی هستند. وقتی نفرات تأثیرگذار و بزرگی مثل ژاوی، اینیستا و مسی سال‌ها کنار هم بازی می‌کنند، معلوم است که تا این حد پیشرفت می‌کنند و فوتبال بسیار باکیفیتی ارائه میدهند. / ش