در روزهای اخیر که دیدار تیم های فوتبال استقلال و داماش گیلان در زمین چمن مصنوعی شهر رشت برگزار شده، موضوع نامرغوب بودن این چمن از جمله مباحثی بوده که در رسانه ها بارها به آن پرداخته شده و حتی گزارشگر بازی نیز بارها به این نکته در جریان بازی اذعان داشته که به دلیل شرایط نامطلوب این چمن، ورزشکاران نمی توانند برنامه های تاکتیکی و تکنیکی خود را پیاده کنند؛ اما مشکلات این زمین و زمین های امثال این در شهرهایی همچون کرمان فراتر از این مباحث است و تا احتمال آسیب دیدگی جدی به ورزشکاران ادامه پیدا می کند.
** قوانین فیفا
به دلیل رشد صنعت چمن مصنوعی و پیشرفت فنی در این حوزه، فیفا از چند سال پیش موضوع بازی بر روی چمنهای مصنوعی را مورد تائید قرار داد و کار اکنون به جایی رسیده که حتی تعداد زیادی از دیدارهای مهم جام جهانی در رده های مختلف سنی بر روی چمن مصنوعی انجام می پذیرد. نمونه روشن این موضوع نیز در جام جهانی 2010 آفریقای جنوبی رخ داد و تعدادی از ورزشگاه ها به چمنهای مصنوعی مورد تائید فیفا مجهز شدند.
فیفا برای حل مشکلات و آسیب هایی که می توانست از سوی چمن مصنوعی برای ورزشکاران بوجود آید، تیمهای کارشناسی و آزمایشگاه های مجهزی را در سالهای گذشته تدارک دیده که نتیجه فعالیت این بخشها اکنون به مجموعه قوانینی در زمینه چمنهای مصنوعی تبدیل شده که بخش وسیعی را در وبسایت فدراسیون جهانی فوتبال به خود اختصاص داده است. بر اساس این قوانین فیفا در ابتدای امر از میان صدها تولید کننده چمن مصنوعی در دنیا، چند شرکت بزرگ را به عنوان شرکتهای توصیه شده در دنیا انتخاب کرده و به مشتریان زمینهای چمن اعلام کرده که این شرکتها مرغوبترین چمنهای مصنوعی دنیا را تولید می کنند. پس از آن مجموعه ای استانداردها را تهیه و به صورت پروفایلهایی در اختیار شرکتهای مجری چمنهای مصنوعی قرار داده که شرکتها باید برای مورد تائید قرار گرفتن این موراد را مو به مو انجام دهند. حتی شرکتهای مجری چمن مصنوعی باید مواد خامی که به غیر از چمن مصنوعی در این زمینها به کار می برند به آزمایشگاه های مورد تائید فیفا فرستاده و نتیجه را به پرونده زمین اضافه کنند.
در پایان پس از طی این پروسه، زمان اجرا فرا می رسد که نماینده های فیفا باید در محا اجرا حاضر بوده تا ضمن نظارت بر زیرسازی صورت گرفته، نحوه کلی اجرای کار را مورد ارزیابی قرار دهند. در پایان این مراحل سخت و هزینه بر، فیفا دو نوع گواهینامه به زمینهای چمن مصنوعی ارایه می دهد که حدود هر کدام تا حد خاصی است.
گواهینامه های فیفا موسوم به "تک ستاره" و "دوستاره" به زمینهایی اختصاص پیدا می کند که همه این مراحل را طی کرده و استانداردهای لازم را رعایت کرده اند.
** زمینهای مورد تائید فیفا در ایران
بر اساس آنچه در وبسایت فیفا درج شده، هم اکنون در آسیا 72 زمین فوتبال گواهینامه تک ستاره و 17 زمین نیز گواهینامه دو ستاره دریافت کرده اند که از این تعداد تنها یک زمین دو ستاره و سه زمین تک ستاره در ایران وجود دارد. با نگاهی به این لیست مشخص می شود که در میان لیگهای باشگاهی، تنها باشگاه شهرداری تبریز است که یک زمین دارای گواهینامه تک ستاره فیفا است و سایر زمینهایی که رقابتهای لیگهای برتر و آزادگان در آن انجام می شود در زمینهایی که به هیچ وجه مجوز فیفا ندارند و بازی رسمی در آنها غیر قانونی محسوب میشود.
** تلاش ایران برای ایجاد زمین های مورد تائید
از میان شرکتهای مجری چمنهای مصنوعی در ایران، بیشتر آنها با روی آوردن به جنسهای چینی به دلیل ارزان بودن، هیچ کدام از استانداردها و مجوزهای بین المللی را دارا نیستند، تنها در این میان شرکت ترکیه ای نورتک در سالهای اخیر توانسته سه زمین مورد تائید فیفا در ایران احداث کند و همچنین پس از تلاشهای صورت گرفته، بزرگترین شرکت تولید کننده چمنهای مصنوعی دنیا یعنی دسوو بلژیک هم با ایجاد نمایندگی انحصاری در ایران، فعالیتهای خود را برای گسترش چمنهای مصنوعی مرغوب و دارای مجوز فیفا آغاز کرده است. شرکت دسوو، تنها شرکتی بوده که با ابداع نسل جدید چمنهای مصنوعی، بیشتر ورزشگاه های آفریقای جنوبی را برای جام جهانی 2010 مجهز کرد. /ش